بررسی انتقادی چاپ دیوان خاقانی تصحیح ضیاءالدین سجادی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی،واحد ماکو، ایران

2 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ارومیه، ایران

چکیده

از دیوان خاقانی تا کنون چندین تصحیح شده که هر یک از آن‌ها نقاط ضعف و قوت خاص خود را دارند. یکی از این تصحیحات به اهتمام ضیاءالدین سجادی انجام گرفته است. او در این کار، نسخۀ لندن (قدیم‌ترین نسخۀ دیوان خاقانی) را اساس قرار داده است، اما در برخی موارد از ضبط نسخه‌های دیگر نیز استفاده کرده، و همین امر موجب بروز خطاهایی در تصحیح او شده است. در این مقاله نگارندگان کوشیده‌اند تا با بررسی انتقادی مواردی که در آن‌ها ضبط نسخه‌بدل‌ها جایگزین نسخۀ اساس شده، و با ذکر شواهدی از دیوان خاقانی و بعضی متون فارسی دیگر، صحت و ارجحیت ضبط‌های نسخۀ لندن را اثبات کنند. نتیجۀ این بررسی، علاوه بر اثبات اصالت نسخۀ لندن، روشن می‌سازد که اعتماد به ضبط‌های این نسخه می‌تواند در ارائۀ تصحیحی منقح‌تر از دیوان خاقانی مفید باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An analytical study of Zia al-Din Sajjadi’s edition of Khaqani’s Divan

نویسندگان [English]

  • Yaghoub Norouzi 1
  • Seif Al-Din Abbarin 2
1
2
چکیده [English]

Several editions of Khaqani’s Divan have by now been made each of which have their own merits and demerits. One of these editions has been produced by Zia al-Din Sajjadi who based his correction on the London MS (the oldest manuscript of Divan-e Khaqani). However, here and there he has also made use of other manuscripts, and this has led to a number of errors in his redaction.
In the present article, through a critical study of the cases where the readings of alternative secondary manuscripts have replaced the primary MS, and by quoting exemplar evidence from Khaqani’s Divan and other Persian texts, the writers have tried to prove the accuracy and, for that reason, preference of the readings of the London MS. Besides demonstrating the authenticity of the London MS, this study makes it clear that reliance on the recorded readings of this manuscript can be helpful in producing a more refined and accurate edition of Khaqani’s Divan.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Khaqani
  • Khaqani’s Divan
  • London manuscript
  • Zia’ al-Din Sajjadi

مراجع

- قرآن کریم.
- اعتصامی،پروین، 1377، دیوان اشعار، به کوشش حسن احمدی گیوی، تهران، قطره.
- بهار، محمدتقی، 1378، دیوان اشعار، تهران، سمیر.
- بیهقی، ابوالفضل، 1386، تاریخ بیهقی، به کوشش خلیل خطیب رهبر، تهران، مهتاب.
- جرجانی، سیداسماعیل، 1379، ذخیرۀ خوارزمشاهی، گردآورنده: خفی علایی گرگانی، تهران، اطلاعات.
- حافظ شیرازی، شمس‌الدین، 1366، دیوان غزلیات،به کوشش خلیل خطیب‌رهبر، تهران، صفی‌علیشاه.
- خاقانی، افضل‌الدین بدیل، 1382، دیوان اشعار، با تصحیح و مقدمه و تعلیقات ضیاءالدین سجادی، تهران، زوار.
- دهخدا، علی‌اکبر، 1377، لغت‌نامۀ دهخدا، تهران، دانشگاه تهران.
- ذاکر الحسینی، محسن، 1383، خوشنویسی و صورتگری در دیوان دانش مشهدی، نامۀ بهارستان، ش 9 و 10، 145ـ152.
- مجیرالدین بیلقانی، 1358، دیوان، تصحیح محمد آبادی، تبریز، مؤسسه تاریخ و فرهنگ ایران.
- مصفی، ابوالفضل، 1366، فرهنگ اصطلاحات نجومی، تهران، مؤسسه مطالعات وتحقیقات فرهنگی.
- معین، محمد، 1364، فرهنگ فارسی، تهران، امیرکبیر.
- معینی، منصوره؛ و اکبر کلاهدوزان، 1391، گیاه‌درمانی در شعر فارسی، طب سنتی اسلام و ایران، ش 3، 319-392.
- مولوی، جلال‌الدین محمد بلخی، 1384، مثنوی معنوی، به کوشش مهدی آذر یزدی، چاپ هشتم، تهران، پژوهش.
- وارسته، سیالکوتى مل، 1380، مصطلحات الشعراء، تصحیح سیروس شمیسا، تهران، فردوس.
- یاحقی، محمدجعفر، ١٣٧۵، فرهنگ اساطیر و اشارات داستانی در ادبیات فارسی، تهران، سروش.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار