توضیح برخی مشکلات در تصحیح جدید تاریخ بیهقی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه زنجان

2 کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی

چکیده

تصحیح متون کهن از دشوارترین و در عین حال مهم­‌ترین کارهای پژوهشی است؛ به‌ویژه برخی متون که به دلیل ارزش‌های ادبیاتی و برون‌ادبیاتیشان از متون دست اول و مهم به‌­شمار می­روند. تاریخ بیهقی یکی از این متون است که اهمیت فوق­‌العاده­‌ای از جهات گوناگون داراست و به همین دلیل چند بار تصحیح شده است. اخیراً نیز چاپ ارزشمندی از این کتاب با تصحیح محمد­جعفر یاحقی و مهدی سیّدی منتشر شده که با استفاده از نسخ فراوان، بسیاری از مشکلات چاپ‌های پیش را مرتفع کرده است. با وجود ارزشمندی‌های تصحیح یاد‌شده، مشکلاتی به­‌ویژه در توضیحات متن آن دیده می‌شود. نوشتۀ حاضر به بررسی پاره‌­ای از این موارد می‌­پردازد، به امید آن­ که به حل برخی از آن‌ها کمک کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The exposition of some of the difficulties in the new redaction of Tarikh-e Beyhaqi

نویسندگان [English]

  • Jamileh Akhyani 1
  • Hamid-Reza Salmani 2
1
2
چکیده [English]

Emending old texts is one of the most challenging and yet most important scholarly undertakings, especially that of those texts which, due to their literary as well as paraliterary values, are considered to be seminal and of great importance. Tarikh-e Beyhaqi (the Beyhaqi History) is one of such texts whose enormous significance shows itself in different ways. Hence it has been redacted several times.
Recently, a noteworthy edition of this book, emended by Mohammad-Ja'far Yahaqqi and Mahdi Sayyedi, has been published. Based on a large number of manuscripts, the new redaction has removed very many of the problems found in the previous editions. Nonetheless, despite its many merits, the new edition suffers some problems, especially in its explanatory notes.
This article attempts to look at a number of these problems, hoping that it will help resolve some of them.

ـ انوری ابیوردی، علی‌­بن محمد، 1372، دیوان انوری، به اهتمام محمدتقی مدرس رضوی، چاپ چهارم، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
ـ بهار، محمدتقی، 1386، سبک‌­شناسی، چاپ نهم، تهران: انتشارات امیرکبیر.
ـ بیهقی، ابوالفضل، 1370، تاریخ بیهقی، تصحیح غنی و  فیّاض، چاپ چهارم (بی­‌جا)، انتشارات خواجو.
- ــــــــــــــــــــــــ، 1388، تاریخ بیهقی، تصحیح محمدجعفر یاحقی و مهدی سیّدی، چاپ دوم، تهران، انتشارات سخن.
ـ خاقانی، افضل­‌الدین بدیل، 1385، دیوان اشعار، به کوشش ضیاءالدین سجادی، چاپ هشتم، تهران، انتشارات زوّار.
ـ دهخدا، علی­‌اکبر، 1370، امثال و حکم، چاپ هفتم، تهران، انتشارات امیرکبیر.
- ــــــــــــــــــــــــ، 1380، لغت‌نامه، تهران، موسسۀ چاپ و انتشارات دانشگاه تهران.
ـ سعدی، مصلح‌بن عبدالله، 1389، بوستان، تصحیح غلامحسین یوسفی، چاپ دهم، تهران، انتشارات خوارزمی.
ـ شمیسا، سیروس، 1388، کلیات سبک‌شناسی، چاپ سوم از ویرایش دوم، تهران، نشر میترا.
ـ عطار نیشابوری، فریدالدین، 1386، دیوان، به تصحیح تقی تفضّلی، چاپ دوازدهم، تهران، انتشارات علمی فرهنگی.
ـ فرخی سیستانی، علی­‌بن­‌جولوق، 1371، دیوان اشعار، تصحیح محمد دبیرسیاقی، چاپ چهارم، تهران، انتشارات زوّار.
ـ فردوسی، ابوالقاسم، 1363، شاهنامه (دورۀ 8 جلدی ژول­‌ مول)، چاپ سوم، تهران، شرکت سهامی کتا­ب‌های جیبی.
ـ قبادیانی، ناصرخسرو، 1335، دیوان، تصحیح مجتبی مینوی و مهدی محقق، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران.
ـ گرگانی، فخرالدین اسعد، 1337، ویس و رامین، تصحیح محمدجعفر محجوب، چاپ اول، تهران، بنگاه نشر اندیشه.
ـ معزّی نیشابوری، محمدبن عبدالملک، 1318، دیوان امیری معزّی، تصحیح عباس اقبال، تهران، کتابفروشی اسلامیّه.
ـ منوچهری دامغانی، ابوالنّجم احمد، 1370، دیوان، تصحیح محمد دبیرسیاقی، چاپ اول، تهران، انتشارات زوّار.
ـ نظامی، الیاس‌بن یوسف، 1378، مخزن‌الاسرار، تصحیح وحید دستگردی، به کوشش سعید حمیدیان، چاپ سوم، تهران، نشر قطره.